Tot op de Bodem: wat is dat?
Het BuurtGroenBedrijf is dol op nieuwe dingen ontdekken die goed werken voor de wijk. Met de pilot Tot op de bodem onderzoeken we welke lokale bodembedekkers het meest geschikt zijn voor onze bodem. Er zijn verschillende soorten bodembedekkers van levende en ‘dode’ materialen, zoals bijvoorbeeld lage, kruipende planten of organische materialen die langzaam verteren. Die laatste worden vaak ook ‘bodemverbeteraars’ genoemd. In deze pilot gebruiken we ‘dode’ organische materialen die terwijl ze verteren de bodem bedekt houden, dus noemen wij die ook ‘bodembedekkers’, hoewel ze natuurlijk ook de bodem verbeteren. Planten groeien namelijk, net zoals wijzelf, het beste in een blakende bodem. Een extra beschermlaagje, oftewel een bodembedekker of bodemverbeteraar, helpt de grond gezonder te maken.
Lang leve een beschermde bodem!
Hoe dat zit? Nou, een beschermde bodem houdt bijvoorbeeld langer water vast tijdens langdurige droogte en zorgt ervoor dat er minder ongewenste kruiden groeien. Ook vormen bodembedekkers, wanneer ze verteren, een smakelijk hapje voor de bodem en verbeteren ze de structuur ervan, waardoor er tijdens extreme regen meer water geabsorbeerd kan worden. En dat is fijn, want meer vocht in de grond betekent meer koelte tijdens extreme hitte. Kortom, genoeg redenen om onze boomspiegels en plantperken te voorzien van een lekkere beschermlaag!
Een boost voor Tuinpoort
Achter het Tuinpoortgebouw, waar we in 2024 een grote vergroeningsslag gemaakt hebben, kan de bodem wel een boost gebruiken. Een perfecte plek dus om tot op de bodem uit te zoeken welke bodembedekker de grond het meest verwent. In onze eigen wijk zijn genoeg materialen te vinden die een tweede leven als bodembedekker wel zien zitten. We stellen ze aan je voor.
Dit zijn onze lokale helden:
Stro
Stro is een traditionele bodembedekker en vooral in moestuinen zeer geliefd. De strobalen die gebruikt worden in deze pilot, komen van wijkfestival Spijkerrok waar ze hebben gediend als zit- en hangbanken. In de plantvakken van Tuinpoort en ook in de boomspiegels van de Parkstraat, hebben we al een klein voorproefje gedaan met stro en tot dusver zijn we zeer te spreken over de resultaten!
Houtsnippers
De wilgentenen vlechtwerken om de boomspiegels van het Spijkerkwartier zijn bekend tot ver over de grenzen van de wijk. Ze beschermen de beplanting tegen auto’s, fietsen en honden. De hekjes zijn na een jaar of drie toe aan vervanging, maar de oude takken zijn in versnipperde vorm goud waard als bodembedekker.
Bokashi
In een eerdere pilot maakten we bokashi van het herfstblad uit onze eigen buurt. Gefermenteerd herfstblad is een bodemverbeteraar van topkwaliteit, ontdekten we, maar we zijn heel benieuwd hoe bokashi zich verhoudt tot onze andere lokale helden. De bokashi die we gebruiken voor Tot op de bodem komt uit de Veertiende Tuin.
Koffiedik
Uit onderzoek is gebleken dat koffiedik vol zit met waardevolle voedingstoffen. Ook wormen zijn er gek op en dat is gunstig, want wormen doen wonderen voor de bodem. Wel is koffiedik rijk aan stikstof, dus voor wat meer balans hebben we het in deze pilot gemengd met houtsnippers. De prut wordt verzameld in een grote ton bij koffiebar Pure Roasted aan de Steenstraat. Wie daar koffie drinkt, helpt automatisch mee aan ons project!
Wol
De schapenwol in onze pilot komt van het Arnhemse Dutchmoors. Het bedrijf heeft een schaapskudde die onder andere op de Veluwe loopt. Met de schapen verzorgt Dutchmoors trainingen voor werkhonden en workshops schapen drijven en schapen scheren. Ook doen ze aan natuurlijk onderhoud. Op de Parkstraat en op de Groen van Prinstererstraat vind je inmiddels ook wol van de Stichting Rhedense Schaapskudde, een van de oudste nog bestaande schaapskuddes in Nederland. Deze kudde begraast de Posbank.
Schapenwol is superisolerend en zorgt er als de beste voor dat het vocht in de grond blijft. Hoewel, als de beste? Of dat echt zo is, gaan we natuurlijk eerst onderzoeken!
Dat deze vijf lokale helden stuk voor stuk uitstekend in staat zijn onze bodem te vertroetelen, weten we. Maar welke bodembedekker werkt nou eigenlijk het beste? Om daarachter te komen, gaan we de acht plantvakken waar Tot op de bodem plaatsvindt de komende maanden tot op de millimeter bestuderen.
Hoe ziet zo’n onderzoek eruit?
Per plantvak leggen we twee bodembedekkers naast elkaar, om te vergelijken hoe ze het doen in dezelfde omstandigheden. Het daadwerkelijke onderzoek bestaat voornamelijk uit het regelmatig maken van foto’s van de bodem, het bodemleven en de planten. Zo krijgen we een goed beeld van wat de staat van de bodem is, wat er zoal krioelt en welke en hoeveel ongewenste kruiden er groeien. Ook noteren we hoeveel water we hebben gegeven en doen we kleine proefjes, bijvoorbeeld door te checken hoe lang duurt voordat het water wegzakt als je een gat graaft. Behalve het effect op het vasthouden van water, de beplanting en het bodemleven, testen we de vijf bodembedekkers op gebruiksgemak en beschikbaarheid.
Doe je mee?
Het BuurtGroenBedrijf verzorgt samen met bewoners het onderhoud van de plantvakken achter het Tuinpoortgebouw. Ons onderzoek zal grotendeels plaatsvinden tijdens deze onderhoudsuren. De precieze data wanneer we met ons gereedschap aanwezig zijn in Tuinpoort, zijn te vinden in de agenda op deze website. Kom langs en tuinier vooral mee! Dat vinden we leuk. Ook als je geïnteresseerd bent in ons experiment, ben je van harte welkom om te komen kijken en mee te helpen. Wie niet kan wachten tot het zover is en meer wil weten, kan mailen naar rianne@buurtgroenbedrijf.nl.